ضرورت پیاده سازی مدیریت دانش برای کسب مزیت رقابتی

ضرورت پیاده سازی مدیریت دانش برای کسب مزیت رقابتی

امروزه مدیریت دانش سازمانی و فرآیندهای آن را به‌مثابه یک راهبرد استراتژیک به‌منظور کسب مزیت رقابتی و حفظ بقا و بهبود عملکرد فردی و سازمانی، و تبدیل‌شدن به یک سازمان یادگیرنده در محیط‌های پویا و به‌شدت تغییرپذیر شناخته می‌شود. سازمان‌ها در تلاش هستند که نظام ارزیابی عملکرد خود را با مدیریت دانش سازمانی هماهنگ نموده و نظام ارزیابی عملکرد مبتنی بر دانش سازمانی را طراحی و پیاده‌سازی نمایند. مدیریت دانش یکی از موضوعات جالب و چالش‌برانگیز علم مدیریت در هزاره جدید و به‌عنوان رهیافتی نو و باارزش در کنار سایر راهبردهای تجاری و رقابتی است. بدین منظور سازمان‌ها به فکر پیاده‌سازی برنامه‌های مدیریت دانش افتادند تا از مزایای بالقوه آن بهره ببرند. مدیران کارامد امروزی باید داده‌های لازم را از نظام تولیدی، پایگاه و منابع داخلی و خارجی متعددی به دست آورند. مدیران برای برخورداری از مزیت‌های رقابتی باید داده‌های خام را تجزیه‌وتحلیل نموده، آن‌ها را به اطلاعات معنادار سازمانی تبدیل و سپس این اطلاعات معنادار را به دانش مفید سازمانی مبدل سازند. روش ایدئال عبارت است از توزیع و تقسیم اطلاعات.  ضمن این کار باید فرآیندی را آغاز کنند که بتواند دارایی‌های سازمان را افزایش دهد. سرانجام باید بتوانند دانش سازمانی را به موفقیت کسب‌وکار تبدیل کنند و با به‌کارگیری آن‌ها مزیت رقابتی، رشد پایدار و افزایش منابع را ایجاد نمایند. در راستای رسیدن به مزیت رقابتی پایدار، توجه به دانش موجود، چگونگی استفاده مؤثر از آن و ایجاد ساختاری برای استفاده از اطلاعات و دانش جدید امری مهم و حیاتی شمرده می‌شود که سازمان‌ها باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. عوامل اصلی در اجرای موفق مدیریت دانش به‌صورت منابع و نیروی انسانی، رهبری، راهبردها، فرهنگ‌سازمانی، فرآیندها و فعالیت‌ها، فناوری اطلاعات و ارزیابی و اندازه‌گیری عملکرد تعیین‌شده است. از بین عوامل فرعی مؤثر در موفقیت اجرای مدیریت دانش به ترتیب استخدام کارکنان واجد شرایط، برخورداری از یک ‌چشم‌انداز مشترک، ایجاد فضا و زمان مناسب برای بارش افکار و برخورداری از اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت شفاف جهت مدیریت دانش بالاترین اهمیت را در موفقیت اجرای مدیریت دانش در شرکت‌های دانش‌بنیان کسب کرده‌اند. کسب توانمندی‌های رقابتی در جهان امروز به یکی از چالش‌های اساسی کشورهای مختلف در سطح بین‌المللی تبدیل‌شده است. مزیت رقابتی دارای مفاهیم و تعاریف متعددی است که به آن اشاره می‌کنیم. مزیت رقابتی میزان جذابیت پیشنهادهای شرکت در مقایسه با رقبا از مشتریان است. ضریب رقابتی، تمایز در ویژگی‌ها یا ابعاد هر شرکتی است که آن را قادر به ارائه خدمات بهتر از رقبا به مشتریان می‌کند. به‌طورکلی، مؤلفه‌های مفهومی مزیت رقابتی شامل ارزش‌آفرینی، بازار گرایی، خشنودی مشتری، شناخت توان بالقوه، حرکت دادن توان بالفعل، انگیزه سازی، مهارت سازی، قیمت مناسب، پاسخگویی و نوآوری است. شامل مجموعه عوامل یا توانمندی‌هایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکردی بهتر از رقبا قادر می‌سازد. به عبارتی، مزیت رقابتی عامل یا ترکیبی از عواملی است که در یک محیط رقابتی سازمان را بسیار موفق‌تر از سایر سازمان‌ها می‌کند و رقبا نمی‌توانند به‌راحتی از آن تقلید کنند. با توجه به حیطه وسیع مدیریت دانش، تنها استفاده از یک ابزار می‌تواند به‌عنوان ابزار مدیریت دانش تلقی شود. در جهت مدیریت دانش سازمانی، بنا بر ماهیت سازمان و اینکه تقویت و بهره‌گیری از کدام عنصر از چرخه دانش مدنظر است، از ابزارهای مختلفی می‌توان استفاده نمود. ابزارهایی چون دستگاه‌های مدیریت جریان کار، گزارش‌ها حین کار، گروه‌های گردآوری تجارب، صادرات و واردات، متخصص و کارآموز، دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی، مدیریت اسناد و سایر ابزارهای مرتبط با عناصر چرخه دانش. طبق آمار و ارقام موجود در تحقیقات انجام‌شده، کشورهایی که در ایجاد دانش از سایرین پیشی گرفته‌اند، ازنظر رشد اقتصادی نیز در مرتبه‌ای بالاتر از دیگران هستند. همچنین کشورهایی که دز وضعیت اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند، از ضعف در شالوده‌های و زیربنای دانشی خود رنج می‌برند.