عنصر زمان از عناصر مهم و اصلی در مبحث تولید و بهره وری است. بدین گونه که نمیتوان از عبور و ابطال آن جلوگیری کرد و جلوگیری از اتلاف زمان از مهمترین مسائل می باشد.
1- کارسنجی
از تکنیک های مطالعه کار است که ثمربخشی سازمان را افزایش می دهد. درواقع کارسنجی یعنی استفاده از روش هایی برای تغییر زمان کاری که بایستی توسط یک فرد در سطحی قابل قبول انجام پذیرد. اصول کارسنجی 1. در مبحث کارسنجی روش کار مورد بررسی قرار می گیرد. 2. روشی به کارگرفته شده در کارسنجی باید قابل درک و به کارگیری باشد. 3. استانداردهای کاری در کارسنجی نباید نه در سطح خیلی بالا و نه در سطح خیلی پایین تعیین گردد. 4. هزینه های مربوط به کارسنجی باید به گونه ای باشد که در مقایسه با منافع در سطح پایین تری قرار گیرن و در این صورت است که می تواند پذیرفته و اجرا شود. روشهای کارسنجی در کارسنجی باید بر اساس نوع و ماهیت کار و همچنین ویژگی های موقعیت انجام کار از یک روش یا ترکیبی از چند روش برای رسیدن بهره وری استفاده کرد.بعضی از این روش های کارسنجی عبارتند از: 1.روش استفاده و بهره وری از سوابق گذشته 2.روش گزارش گیری 3.روش نمونه گیری و نمونه برداری 4.روش زمان سنجی 5.روش عناصر از پیش تعیین شده فواید کارسنجی -کمک به برنامه ریزی نیروی انسانی برای سازمان -ایجاد امکان کنترل و ارزیابی کار کارکنان -کاهش هزینه تولید و قیمت تمام شده کالا -ارائه سرویس بهتر به مشتریان و ارباب رجوع -بهبود روابط کار -افزایش کارایی -تسهیل زمانبندی عملیات و برنامه ریزی تولید -تعیین زمان استاندارد برای انجام کارها -کمک به برنامه ریزی جهت وسایل و تجهیزات مورد نیاز
2- زمان سنجی
زمان سنجی عبارت است از استفاده از تکنیک های مختلف برای تعیین زمان لازم برای یک فرد یا اپراتور واجد شرایط که باید کار معینی را در سطح کارایی مشخصی انجام دهد.ارزیابی کار و زمان یکی از قابل اعتمادترین روش هایی است که می توان بهره وری دست یافت و با استفاده از آن عملکرد سازمانی ، تولید و ارزش افزوده را افزایش ، خدمات بهتری را ارائه و هزینه ها را کاهش داد.کاربرد کارسنجی بسیار گسترده می باشد و همه فرآیندها به جز فرآیندهای ذهنی پیچیده را دربرمیگیرد. تکنیک‌های مختلف زمان سنجی : -روشهای مشاهده مستقیم -روشهای ترکیبی -روشهای تخمینی -سیستم زمان سنجی ربات‌ها اهداف زمان سنجی : -تعیین هزینه نیروی انسانی درگیر در ساخت محصول -تعیین تعداد کارگران تولیدی و غیر تولیدی مورد نیاز -تعیین تعداد ماشین‌های تولیدی مورد نیاز -تعیین حجم و مقدار تحویلی مواد به ایستگاه‌های کاری -تعیین و برنامه‌ریزی زمانی کل تولیدات کارخانه -تعیین اهداف تولیدی -بررسی کارایی بخش‌ها و یا نیروی انسانی کارخانه -پرداخت‌های مالی و حقوقی به افراد و تعیین سیستم‌های تشویقی و پرداخت حقوق بر اساس بهره‌وری -مقایسه آلترناتیوهای مختلف انجام کار از نظر زمانی و انتخاب بهترین آن‌ها -بالانس کردن خطوط مونتاژ، ساخت و فعالیت‌های اعضای یک گروه -استفاده از زمان در نمودارهای آنالیز روش‌ها، روابط انسان و ماشین و سایر نمودارهای مهندسی -طراحی خط تولید و ایستگاه‌های کاری قبل از نصب فیزیکی آن‌ها گروه مشاوران سرآمد کسب و کار (BCG) بیشتر بخوانید: ماهیت مدیریت بهره وری و کیفیت
