مطالعه کار وزمان (زمان سنجی) -بخش سوم
در مطالعه کار وزمان به بررسی مطالب مربوط به مراحل زمانسنجی به روش STOP WATCH می پردازیم: ۱-مطالعه روش ها وتعیین مناسب ترین روش (تا حد امکان) ۲-نگهداری وثبت کلیه اطلاعات موجود مربوط به سیکل کاری: الف) اطلاعاتی که سبب می شوند به زمانسنجی سریع امکان دست یابی وجود داشته باشد مانند: کد ارزیابی /کد فرم وتعداد فرمها /نام ارزیابی کننده کار وزمان /تاریخ انجام ارزیابی زمان ب) اطلاعاتی که سبب می شوند محصول یا قطعه مورد پروسه به نحو دقیقی مشخص شود مانند: نام قطعه یا محصول /شماره قطعه /مواد / کیفیت ج) اطلاعاتی که سبب می شوند پروسه تولید ، روش ، طرح و ماشین مشخص شود مانند :محل دپارتمان /شرح فعالیت / مطالعه کار انجام یافته / طرح یا ماشین /رسم لی اوت،محل کار/سرعت ماشین ، قدرت تغذیه آن وسایر اطلاعات مربوط به تنظیم ماشین که در پروسه اثر می گذارند. د) اطلاعاتی که وضعیت اپراتور و شرایط کاری را مشخص می نمایند : مانند نام اپراتور و جنسیت او /میزان تجربه / درجه حرارت /میزان نور /رطوبت ۳- تقسیم عملیات به عناصر موجود در آن وتعیین نوع عنصر: یک عنصر عبارت است از یک بخش متمایز شده از یک کار مشخص که بمنظور راحتی در مشاهده ، زمانسنجی و تجزیه وتحلیل انتخاب می گردد.انواع عناصر در مطالعه کار وزمان :هشت نوع عنصر کاری بشرح زیر موجود است
۱-عنصر تکراری : عنصری است که در هر یک از سیکل های کاراتفاق می افتد مانند عنصر کنار گذاشتن یک قطعه تمام شده ۲-عنصر موقت :عنصری است که در همه سیکل های کاری اتفاق نمی افتد وممکن است در فواصل منظم یا نا منظم رخ دهد مانند تمیز کردن دستگاه ، تنظیم ماشین ۳-عنصر ثابت : عنصری است که زمان پایه آن در هر حالت (هر موقع که سیکل انجام شود )ثابت باقی می مانند.مانند روشن کردن ماشین ،نصب یک قطعه روی ماشین. ۴-عنصر متغییر :عنصری است که زمان پایه مربوط به آن با توجه به وابستگی آن به مشخصه ای از محصول ، پروسه و ابزار تغییر می نماید مانند زمان حمل یک قطعه از یک محل به محل دیگر (پارامتر مسافت در زمان اثر دارد ) ۵- عنصر ماشینی : عنصری که بصورت اتوماتیک بوسیله یک ماشین تولیدی انجام می پذیرد مانند فشار بر یک بدنه فلزی جهت شکل پذیری . ۶-عنصر دستی : عنصری است که توسط دست کارگر انجام می شود، این مورد سایر اعضای بدن را نیز شامل می شود مانند نصب قطعه با دست،جوشکاری با الکترود ۷-عنصر خارجی :عنصری است که در طی زمانسنجی دیده می شود ولی یک قسمت غیر ضروری در انجام کار می باشد و یا عنصری است که وقوع آن از قبل پیش بینی نشده باشد مانند آب خوردن در حین انجام کار ۴- مشاهده و ثبت زمان مشاهده شده:پس از آنکه عناصر انتخاب شدند زمان سنجی آنها شروع می گردد. دو روش عمده جهت ثبت زمان مورد مشاهده وجود دارد.
۱-روش جمعی یا پیوسته : در این روش زمان بصورت پیوسته از شروع عنصر اول تا ختم آخرین عنصر ادامه می یابد و در انتهای هر عنصرزمان آن ثبت می گردد ، هدف این روش آن است که کلیه زمان های سیکل ثبت گردند. در بسیاری از واحد های صنعتی از این روش استفاده می گردد و هنگامی که طرح سیستم (تشویقی ) مطرح است کارگران بسیار مایل هستند که از زمان بندی پیوسته استفاده گردد تا زمان بندی غیر پیوسته ، زیرا زمان بندی پیوسته کلیه زمان عملیات آنها را ثبت می نماید. ۲-روش جدا: در این روش عقربه بعد از زمان سنجی عنصر اول به صفر بر می گردد و بلافاصله شروع به کار می نماید و زمان هر عنصر مستقیما بدست می آید. زمان بندی پیوسته جهت عناصر کوتاه در سیکل کوتاه مناسب تر می باشد در صورتی که کار طولانی بوده و عناصر آن نیز طولانی باشند از سیستم جدا می توان استفاده نمود. زیرا در چنین صورتی خطا به اندازه ای کم می شود که قابل توجه نیست . گردآورنده: آقای مهندس جلال طالبی
مطالعه کار وزمان