روش چابک/روش آبشار
روش چابک چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از روش چابک ارایه دهیم، چابکی روشی است که بر بهبود مداوم فرآیندهای سازمانی با به حداکثر رساندن ارزش‌های مشتری و در عین حال به حداقل رساندن ضایعات تأکید میکند، در حالی که “تفکر ناب” از تولید منشأ گرفته است. روش چابک در زمینه‌های مختلف بخش دولتی و خصوصی از جمله توسعه‌ی نرم‌افزار و صنایع خدماتی چون خدمات مالی، بهداشتی و درمانی، آموزش و خرده فروشی مورد استفاده قرار میگیرد. مفهوم چابک در سطوح مختلف وارد عمل می‌شود؛ از فلسفه، فرهنگ و چشم‌انداز، تا فرایندهای سازمانی و رویه‌ها؛ همچنین بر نقش و رفتار رهبران، تیم‌ها و کارمندان تأثیر میگذارد. به لحاظ مفهومی، روش چابک در یک سازمان ظرفیت درک آن سازمان از فرصت‌ها و تهدیدها، حل مشکلات و تغییر اساس منابع سازمان نشان می‌دهد.
نمونه‌ای از تفاوت‌های روش چابک با تکنیک‌های سنتی مدیریت پروژه که می‌تواند به ما در درک این نکته مهم کمک کند: از مدیریت پروژه سنتی اغلب به عنوان یک روش “آبشاری” یاد می‌شود، مدیریت پروژه “آبشاری” با شفاف‌سازی اهداف پروژه، سپس تدوین یک برنامه ساختار یافته، تعیین جدول زمانی، منابع، اقلام قابل تحویل و مایلستون‌ها آغاز می‌شود. برای پروژه‌های بزرگ مدت زمان برنامه‌ریزی “آبشاری” می‌تواند چندین سال باشد؛ در مقابل، پروژه‌های چابک به طور کلی به “اسپرینت‌ها (دوره‌های زمانی)” تعبیر می‌شوند که بر ارایه سریع عناصر یک راه‌حل قابل آزمایش با همکاری مشتریان تأکید دارند. مدیریت پروژه چابک منعکس کننده‌ی این اعتقاد است که اگر می‌خواهید شکست بخورید، باید سریع و در مقیاس نسبتاً کوچک شکست بخورید. هر اسپرینت، یک دوره مشخص دارد (معمولاً در مقیاس هفتگی) با تغییر شرایط و شرکت‌کنندگان، که در ابتدای دوره زمانی توسط یک تیم عملکرد توانمند برنامه‌ریزی می‌شود. در چارچوب منابع انسانی شرکتی، این به معنای گذار از یک “طراحی مجدد متمرکز و راه‌اندازی مجدد جهانی فرآیند مدیریت عملکرد”، به “همکاری در تجارت طراحی مجدد فرآیندها و سپس گرفتن بازخورد از ذینفعان برای شناسایی بهترین راه‌حل (ها)” است.
این مثال ساده نشان می‌دهد که چگونه پذیرش روش چابک به تعهد برای تغییر در چندین سطح سازمان نیاز دارد، از استفاده از ابزارها و فرایندهای طراحی مجدد گرفته تا فرهنگ، چشم‌انداز، ساختارها و جریان اطلاعات. همچنین پذیرش روش چابک خواستار مهارت‌ها و نقش‌های بسیار متفاوت برای رهبران، تیم‌ها و کارمندان است. این واقعیت است که اجرای روش چابک نیاز به تعهد قابل توجه در تغییر رفتاری و به همان اندازه تغییرات فنی و سازمانی دارد، همانطور که در Toyota Way مورد تاکید قرار گرفته است؛ در Toyota Way “دو پایه” مورد نیاز برای پشتیبانی از اجرای ناب را اینگونه توصیف می‌کنند: بهبود مستمر و احترام به مردم. ابزارها و تکنیک‌های روش چابک فردی از جمله تابلوهای Kanban ، scrums ، sprints و نقشه‌های فرایندی را می توان در بسیاری از سازمان‌ها مورد استفاده قرار داد، اما استفاده از چنین ابزارهایی به صورت جداگانه شکل محدودی از پذیرش روش چابک است. تحقیقات نشان می‌دهد که برای درک مزایای بالقوه عملکرد روش چابک، این مفهوم باید در چندین سطح شامل فرهنگ، رفتار، ساختار، نقش‌ها و رویه‌ها و همچنین از طریق ابزارها، فرایندها و تکنیک‌های چابکی پذیرفته شود. بررسی‌های اخیر اهمیت پذیرفتن هر دو جنبه فنی و اجتماعی روش چابک را برجسته کرده است، دیدگاهی که دارای مبانی نظری است طوری که در تئوری سیستم‌های فنی و اجتماعی قابل ردیابی است. به طور قابل توجهی، مانیفست چابکی برای توسعه نرم‌افزار، روش چابکی را به عنوان “فلسفه” توصیف میکند، مفهومی به موازات تحقیقات SHRM، جایی که نویسندگان فلسفه منابع انسانی را به عنوان “اصول راهنمای شناسایی و توصیف ارزش و رفتار کارکنان” تعریف کرده‌اند.
منبع: Agile for HR: Fine in practice, but will it work in theory